Plastik Geri Dönüşümü Nasıl Olur?

Plastik, 1860 yılından bulunmuş olan ve kullanım alanı gün geçtikçe artan bir ürün. Hayatımızda elimizin altında olan birçok ürünün üretim aşamasında plastik kullanılır. Günlük yaşam sırasında bu denli sıklıkla karşılaştığımız bu materyalin aslında doğaya ve bizlere ne kadar zararlı olduğunu hiç düşündünüz mü? 

Plastik; kağıt, cam ve metal gibi ürünlerin aksine atık hâline geldiğinde uzun yıllar boyunca doğada yok olmaz. Bu materyalin toprakta çözünmesi ve bozulması neredeyse mümkün değildir. Buna rağmen her yıl tonlarca plastik atık, geri dönüştürülmeden doğaya bırakılır. Oysa evde ve iş yerinde kolaylıkla uygulayabileceğimiz birkaç yöntem sayesinde bu maddenin geri dönüşümüne katkıda bulunmak mümkün.

Bu noktada, plastik geri dönüşümü nasıl yapılır sorusunun cevabını birçok kişi merak eder. Öncelikle atıklar, türlerine göre sınıflandırılır. Bu işlemin ardından, plastik geri dönüşüm tesislerinde parçalara ayırma süreci başlar. Son aşamada ise söz konusu maddenin geri dönüşümü için planlanan aksiyona göre hareket edilir. Bu noktada, tamamen başka bir madde üretilebilir ya da içerisine başka ham maddeler eklenerek plastik yeniden kullanılabilir hâle getirilir. 

Ne Tür Plastikler Geri Dönüştürülebilir?

Bu maddenin geri dönüştürülebilmesi için reçine numarası tanımlama yönteminden yararlanılır. Bu sayede plastiğin geri dönüşüm tesislerinde sınıflandırma işlemi çok daha kolay bir hâle gelir. Belirli işlemlerden geçerek tekrar kullanılabilen türler şu şekilde sıralanabilir:

• Yiyecek ambalajları
• Plastik şişeler
• Oyuncaklar 
• Yalıtım malzemeleri
• Naylon
• Kavanozlar

Geri dönüştürülebilir plastikler, aslında günlük hayatımızda kullandığımız birçok ürünün bileşenlerinden biridir. Bu yüzden tek bir kişinin dahi bu sürece katkıda bulunması, zaman içerisinde yankılanarak oldukça olumlu sonuçlar doğurur. 

Plastikleri Geri Dönüştürme Aşamaları Nelerdir?

Plastiğin geri dönüşüm aşamalarının ilk basamağını sokakta, iş yerinde veya kamuya açık alanlarda bulunan toplama noktaları oluşturur. Ardından ilgili kurumlar tarafından toplanan atık materyal geri dönüşüm tesislerine taşınır. Plastiğin doğaya ve canlılara zarar vermeden geri dönüştürülme aşamalarının ilk adımını ise kesim ve kırma işlemi oluşturur. Ardından maddenin türüne göre yıkama, kurutma ve beslenme kazanına transfer gibi işlemler başlatılır.

Plastiğin Kesimi ve Kırılması

Öncelikle diğer atıklardan ayrıştırılan plastikler, tesislerde türlerine göre tasnif edilir. Bu işlem söz konusu materyalin yeniden değerlendirilmesi sırasında yapılan ilk işlemdir. Plastikler cinslerine göre ayrıldıktan sonra devasa kırma makineleri yardımıyla parçalanır. Bu uygulamadan sonra elde edilen maddeye ise kepek denir.

Plastik Yıkama ve Kurutma

Plastiklerden geri dönüşüm sırasında faydalanmak için gerçekleştirilen bir diğer işlem ise yıkamadır. Materyalin parçalanması sonucu elde edilen kepek, bu aşamada yarı mamul durumdadır. Kırma işleminden sonra ortaya çıkan küçük parçaların yıkanması önemlidir. Ancak bu şekilde geri dönüştürülmüş malzeme kalitesini korur. Ardından kurutma kazanına geçen kepek hâlindeki plastik, endüstriyel makineler yardımı ile nemden arındırılır.

Plastiğin Besleme Kazanına Transferi

Bu madde için uygulanan geri dönüşümün işleminin son aşamasında ise plastiklerin agromel makinelerinde eritilmesi gerekir. Bu esnada plastikler yeniden kaynaşır. Sonrasında ise söz konusu yarı mamul yeniden soğutularak granül hâline getirilir. Tüm bu işlemlerden önce plastik atıklar yabancı cisimlerden arındırılmalıdır. Bu süreçte elle ya da makine yardımı ile ayrıştırma işlemi gerçekleştirilebilir. Bazı tesislerde atıklar renklerine göre de tasnif edilebilir. 

Plastiklerin Geri Dönüşümünden Neler Geri Kazanılabilir?

Plastiklerin geri dönüşümünden neler geri kazanılabilir sorusunun cevabını birçok kişinin öğrenmesi gerekir. Kullanıma geri kazandırılmış her bir madde, tonlarca doğal kaynaktan ve enerjiden tasarruf edildiği anlamına gelir. Plastiğin geri dönüşümünün faydaları yalnızca maddi olarak değil, manevi açıdan da ele alınabilir. Bu işlemin gerçekleşebilmesi için emek vermiş her insan, gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakılmasına yardımcı olmuş demektir. Atık tesislerinde geri dönüştürülen plastik materyal, farklı alanlarda kullanılmak için tercih edilebilir. Bu durumun bazı örnekleri şu şekilde sıralanabilir.

• 1050 adet geri dönüştürülmüş plastik tepsiden, büyük bir aileye yetecek bir oturma grubu üretilebilir.
• Eğer 2,5 litrelik bir pet şişe geri dönüştürülürse 60 watt enerji tasarrufu sağlanır.
• 25 adet plastik pet şişeden bir ceket üretilebilmesi mümkündür.

Geri Dönüştürülen Plastikler Hangi Alanlarda Kullanılabilmektedir?

Plastikten geri dönüşüm süreci, bu maddenin bir kez daha aynı işlemler için kullanılmasına da yarayabilir. Ya da yarı mamul hâline getirildikten sonra içeriğine ham maddeler eklenerek yepyeni bir materyal elde edilebilir. Geri dönüştürülen her plastik, harcanmak üzere olan tonlarca kaynaktan tasarruf etmeyi sağlar. Geri dönüşüm sonucu meydana gelen materyalin kullanım alanı ise oldukça geniştir. Otomotiv sektöründe sıklıkla bu tür maddeler tercih edilir. Özellikle yedek parça yapımında geri dönüştürülmüş plastiklerden yararlanılır. Bu maddenin diğer kullanım alanları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Tekstil
• Paket ve ambalaj
• Şişe üretimi
• Elyaf ve dolgu malzemesi
• Atık su boruları
• Yakıt

Evlerimizde Plastik Geri Dönüşümü İçin Ne Yapabiliriz?

Plastikten geri dönüşüm ürünlerinin sayısının artması için her bir bireyin bu konuda bilinçli olması gerekir. Bizden sonraki nesillere temiz bir çevre ve daha fazla kullanılabilir kaynak bırakabilmek için toplumsal bir farkındalık yaratmamız gerekir.

Sürdürülebilirliği bireysel olarak destekleyebilmek için öncelikle kendi çevremizde bulunan kişiler ile birlikte ufak adımlar atabiliriz. Yalnızca bir adet damacana ya da plastik saklama kabı üretebilmek için harcanan doğal kaynaklar, çevreye büyük hasar verir. Yemyeşil ormanların ve masmavi denizlerin kaybolmasını engellemek ve diğer canlıların yaşam haklarını ellerinden almamak için bu konuda yapabileceklerimiz şu şekildedir:

• Yiyecek kutularını evin içerisinde başka fonksiyonlarla kullanmak. Ürünler yeniden değerlendirmek.
• Atıkları sınıflandırmak.
• Plastik materyal içermeyen alternatif ürünlere yönelmek
• Alışveriş poşeti yerine bez çanta kullanmak.

İhtiyaçlarımız doğrultusunda birtakım ürünler satın almamız elbette doğal bir durumdur. Ancak tüketim nedeniyle çevreye verilen zararın en aza indirilmesini sağlamak için geri dönüştürülmüş materyaller kullanılarak üretilen ürünleri tercih edebiliriz.