Mavi Bayrak Nedir?
Yaz aylarında sık sık duyduğumuz kavramlardan olan Mavi Bayrak, özellikle deniz tatili yapmak isteyenlerin merak ettiği konulardan biridir. Mavi Bayrak; plajların, yatların ve marinaların bazı önemli kriterleri taşıdığını gösteren bir kavram olarak karşımıza çıkar. Sürdürülebilir turizm açısından son derece önemli olan bu ifade, bir ödül olarak da bilinir. İlk olarak Fransa’da 1985 yılında başlayan bu uygulama, ülkemizde de devam eder. Bazı koşulları sağlayan plajlar, Mavi Bayrak unvanını almaya hak kazanır. Yüzme suyunun kalitesinden çevredeki bilgilendirici tabelalara, can güvenliği tedbirlerden temizliğe kadar pek çok kriter; plajların Mavi Bayraklı olarak nitelendirilmesi için kıstas alınır. Peki, Mavi Bayraklı plajlar nedir ve özellikleri nelerdir, gelin birlikte bakalım!
Mavi Bayraklı Plaj Nedir?
Güneş, kum ve deniz içeren bir tatil planı yaparken mavi bayraklı plaj ifadesiyle karşılaşmanız oldukça yüksek bir ihtimal. Pek çok tesis ve bölge için önemli olan bu ifade, tatil severlerin tercih kriterleri arasında yer alır. Bu noktada konuya ilgi duyanlar ‘’Mavi Bayraklı plaj nedir?’’ sorusunun cevabını merak eder. En kısa tanımla Mavi Bayraklı plaj, temiz ve güvenilir ortamı işaret eder. Bu ödülü kazanmak için Foundation for Environmental Education (Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı) tarafından belirtilen kriterleri yerine getirmek gerekir. Koşullar; çevre yönetimi, can güvenliği, yüzme suyu kalitesi, kurumsal sosyal sorumluluk ve çevre eğitimi başlıkları altında özel olarak sıralanır. Turizm açısından oldukça önemli olan mavi bayraklı plajlar, aynı zamanda sağlıklı yaşam için sürdürülebilir doğal dengenin sağlanmasına katkı sağlar. Özellikle Türkiye’deki saklı doğal kumsallar, bu kriterleri sağladığı için doğa harikası olarak nitelendirilir.
Plajlar için Mavi Bayrak Kriterleri Nelerdir?
Dünya çapında gelişen doğayı koruma bilinci, Mavi Bayrak Ödülü’nün gitgide daha da önemli olmasını sağlamıştır. Bu ödül; tatlı su, deniz, marina ve yatlara verildiği için sürdürülebilir kalkınmayı önemli ölçüde destekler. Özel bir program dâhilinde hazırlanan bu kriterler, ulusal ve uluslararası standartları kapsar. Mavi Bayrak Ödülü almak isteyen plajların toplam 33 kriteri tam anlamıyla karşılaması beklenir. Belirlenen kriterlerin bazıları zorunlu iken bazıları kılavuz niteliği taşır. Koşulları sağlamayı başaran plajlara ise ödül 1 yıl süre ile verilir. Her yıl yapılan incelemeler sonucu kriterleri koruyan plajlar, yeniden ödüle layık görülür. Bu genel açıklamalardan sonra Mavi Bayrak kriterlerinin neler olduğuna geçebiliriz.Çevre Eğitimi ve Bilinçlendirme Etkinlikleri
Mavi Bayrak Projesi kapsamında sağlanması gereken kriterlerin başında çevre eğitimi ve bilinçlendirme etkinlikleri gelir. Bu koşul, plaj ve projeyle ilgili bilgilendirmelerin doğru şekilde yapılmasını kapsar. Plajda bulunan panoda Mavi Bayrak Programı ve Foundation for Environmental Education tarafından verilen eko-etiketi görünür biçimde yer almalıdır. Ayrıca ödülün geçerli olduğu sezon boyunca farklı kategorilerde en az 5 çevre bilinçlendirme etkinliğinin düzenlenmesi beklenir. Bir diğer unsur ise yüzme suyu kalitesini gösteren bilgilendirmelerin panoda bulunması olur. Aynı zamanda plajın bulunduğu bölgede yer alan kıyı alanlarının ekosistemi, doğal ve hassas özellikleri gibi bilgilerin bilinçlendirme koşulu kapsamında sağlanması gerekir. Bunların dışında plajda bulunan donanımlar, bölgenin olanakları, davranış kuralları da panoda sergilenmelidir.
Can Güvenliği ve Hizmetler
Mavi Bayrak kriterleri arasında can güvenliği ve hizmetler başlığı en önemli kıstas sayılır. Bu koşulun sağlanması plajı ziyaret eden kişilerin can güvenliği olduğunu gösterir. Dolayısıyla plajda cankurtaran ve acil durumlar için gerekli olan tüm müdahale malzemelerinin bulunması bir zorunluluk olarak dikkat çeker. İlk yardım gereçleri, içme suyu, tuvalet, engelliler için erişim rampası bu kapsamda mutlaka bulundurulması gereken malzemeler arasında yer alır. Son olarak olası kazalara ve risklere karşı yetkili kişilerce acil durum planının hazırlanması gerektiğini de ekleyelim.Su Kalitesi
Mavi Bayrak kriterleri arasında yer alan su kalitesi, sürdürülebilir yaşam açısından son derece önemlidir. Plajların bu koşula uyması insan, çevre ve hayvan sağlığı noktasında hayati önem taşır. Bu koşulu sağlamak için öncelikle su numunesi alınır. Numune alım yöntemi ve süreci hakkında belirlenen standartlara uyulması gerekir. Yapılan analizler, su temizliğini önemli ölçüde ortaya koyar. Standartların karşılanması için sanayi ve kanalizasyon atıklarının plajı etkilememesi ön koşul olarak sunulur. Ayrıca sudaki Fekal Koliform (E.Coli) ile Fekal Streptokok/Enterokok (FS/IE) değerlerinin belirli aralıklarda olması oldukça önemlidir. Aynı zamanda fiziksel ve kimyasal parametreleri karşılayan yüzme suları da kalite açısından önemli bir gösterge sayılır.Çevre Yönetimi
Mavi Bayrak Ödülü kazanmak isteyen plajlar, çevre yönetimi noktasında belirli kriterleri karşılamalıdır. Bu kriter kapsamında öncelikle plajın bulunduğu bölgede çevresel denetimlerin ve kontrollerin yapılması için özel birimler oluşturulur. Ayrıca plaj, işletme ve arazi kullanımı noktasında ulusal düzeydeki yasalara uymalıdır. Bunun dışında temizlik noktasında dikkat edilmesi gereken kıstaslar da mevcuttur. Çöp kutusu ve konteynırın mutlaka bulundurulması önemli detaylardan biridir. Ayrıca plaja gelen yosunlar ve doğal bitki kalıntıları, kötü görüntüye neden olmuyorsa bu maddelerin korunması gerekir. Duş ve tuvalet olanağı ise sıhhi şartların sağlanması açısından önem teşkil eder. Diğer kriterler ise şu şekilde sıralanır:- Plajda izinsiz araç kullanımı ile birlikte kamp ve atık boşaltımı da engellenmelidir.
- Köpek ve diğer evcil hayvanların plaj bölgesine giriş ve çıkışları kontrol altına alınmalıdır.
- Doğal dokunun korunması için hassas deniz ve tatlı su alanlarına izleme programı uygulanmalıdır.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Mavi Bayrak Ödülü’nü kazanmak isteyen plajlar, bazı sosyal sorumluluk görevlerini yerine getirmelidir. Bu noktada; insan hakları, plajın yönetim biçimi, iş gücü kaynağında eşitliğin sağlanması ve yolsuzlukla mücadele ön plana çıkar. Corporate Social Responsibility (CSR) tarafından belirlenen bu politikalar, plaj yönetimi tarafından beyan edilir. İşletmenin yönetim anlayışını açık bir şekilde ifade eden bu unsur hem personelin hem de plaja gelen kişilerin sosyal haklarını koruma üzerine kurulur.
