Hava Kirliliği Nedir?

Soluduğumuz hava, atmosfere birçok farklı yoldan giren farklı parçacıkların birikmesinden oluşur. Soluduğumuz havanın çoğunluğu doğaldır ve yaşam için gereklidir; oksijen gibi maddeler ise en küçük mikroorganizmalardan insanlara kadar tamamen doğal organizmalar için gereklidir. Hava kirliliği, farklı endüstriler aracılığıyla atmosferi kirleten ve giren zararlı kimyasalların salınması ve üretilmesi yoluyla havanın ve atmosferin kirlendiği durumları ifade eder. Bu tür zararlı gazlar hem doğal çevreden hem de insan yapımı endüstriden gelir, dolayısıyla bunların atmosferdeki düşük seviyeleri insanların sağlığına ve refahına zararlı değildir. Ancak bu parçacıklar tehlikeli boyutlara ulaştığında, bu tür kirlilik ve bu gazların soluduğumuz havada birikmesi son derece tehlikeli olabiliyor, hatta ölüme yol açabiliyor. Giderek daha fazla kirli parçacık atmosfere girip insanlar ve hayvanlar tarafından solundukça, hava kirliliğinin etkileri dünyanın her yerinde görülebilir. 

Hava Kirliliğinin Türleri Nelerdir?

Hava kirliliğinin iki farklı türü vardır; hem kategorileri hem de türleri dünyadaki tüm yaşam için inanılmaz derecede zararlıdır. Aşağıda bu iki farklı kirlilik türü ve her birinin insanlar, hayvanlar ve tüm ekosistemler için nasıl tehlikeli olabileceğine dair kısa bir açıklama yer almaktadır.

Görünür Hava Kirliliği

Görünür kirlilik, atmosferde gerçekte görebildiğimiz, havadaki kirliliği ifade eder. Duman ve duman gibi şeyler bu tür hava kirliliğine iyi örneklerdir ve hem çevre hem de insanların genel sağlığı ve refahı üzerinde zararlı etkilere sahip olabilirler. Görünür hava kirliliğinin çoğunluğu insan faaliyetlerinden ve volkanik patlamalar gibi doğal afetlerden kaynaklanmaktadır.

Görünmez Hava Kirliliği

Havada göremediğiniz kirliliğe görünmez hava kirliliği denir. Öyle olduğunu varsaymasanız da, çoğunlukla görünmez kirlilik, görebildiğimiz hava kirliliğiyle karşılaştırıldığında daha tehlikeli ve ölümcüldür; olumsuz etkilerin geniş kapsamlı sonuçları vardır. Hastalığa ve hatta ölüme yol açabilecek en yaygın durumlardan biri, görünmez hava kirleticilerinin su kaynaklarına karışıp daha sonra tüketilmesidir. Bu zararlı ve zehirli gazlar daha sonra hem insanlar hem de hayvanlar tarafından yutulur ve fiziksel sağlık üzerinde ciddi etkilere neden olur. 

Hava Kirliliğinin Kaynakları Nelerdir?

Hem doğal hem de insanlar tarafından üretilen birçok farklı hava kirliliği kaynağı vardır. Aşağıda her birinin atmosfer üzerinde nasıl derin etkileri olabileceğine dair kısa bir açıklama bulunmaktadır.

Antropojenik (insan yapımı) Kaynaklar

Hava kirliliğinin ana kaynağı insan faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır ve zararlı gazlar üreten endüstriler benzeri görülmemiş oranlarda arttıkça, atmosferdeki genel kirlilik miktarı da artmaktadır. Bu tür zararlı gazlar astronomik oranlarda salınıyor ve üretim her yıl artıyor. Hava kirliliği ile ilgili en talihsiz gerçeklerden biri, bu tür gazların üretildiği miktarda olmaması nedeniyle bu tür sorunları çözecek doğal çözümlerin bulunmamasıdır. 

Doğal Kaynaklar

Hava kirliliği sadece insan faaliyetleri yoluyla oluşmuyor ve atmosferdeki kirlilik miktarının artmasına yol açabilecek çok sayıda doğal kaynak var. Doğal kirliliğin ana kaynaklarından biri organik maddelerin ayrışmasından kaynaklanmaktadır ve bitki yaşamı ve hatta hayvan leşleri bozuldukça organik gazlar doğal olarak çevreye salınmaktadır. Bu doğal kirlilik ve bunun çevre üzerindeki etkileri söz konusu olduğunda, sonuçlar genellikle çok azdır; büyük yanardağ patlamaları gibi yalnızca birkaç yıkıcı olay, atmosfere aşırı miktarda zararlı gazın salınmasına yol açar. 

Hava Kirliliğine Ne Sebep Olur?

İnsan yapımı olanlardan doğal olanlara kadar birçok farklı türde hava kirliliği nedeni vardır. Geniş kapsamlı ve zararlı etkilere sahip olabilecek en yaygın hava kirliliği örneklerinden biri, tehlikeli kimyasalların insan faaliyetleri nedeniyle atmosfere salınmasıdır. Bu gazlar, küresel ısınma gibi sorunlara yol açabileceği gibi, tehlikeli kimyasalların ve toksinlerin hem hayvanlar hem de insanlar tarafından sindirilmesine de yol açabilmektedir. Kirliliğin nedeni, ancak hava kirliliği nedenlerinin azaltılmasıyla durdurulabilecek korkunç ve ölümcül sonuçlara yol açmaktadır. 

Hava Kirliliğinin Etkileri Nelerdir? 

Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığına Etkileri Nelerdir?

Hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkileri hem hayvan hem de insan olmak üzere birçok farklı organizma için son derece zararlı ve hatta ölümcül olabilir. Hava kirliliğinin insanlar üzerindeki etkileri, kişinin nefes alma yeteneğini büyük ölçüde etkileyebilir ve kirliliğin insan endüstrisinde daha büyük bir sorun haline gelmesiyle birlikte birçok akciğer rahatsızlığı türü de artmıştır. 

Hava Kirliliği Dünyanın İklimini Nasıl Etkiler?

İnsanların ve hayvanların yaşama şeklini etkileyebilecek çevre üzerinde birçok hava kirliliği etkisi vardır. Hava kirliliği ve iklim değişikliğine bakıldığında dikkate alınması gereken en büyük faktörlerden biri kirleticilerin ve sera gazlarının gezegenin iklimini nasıl etkilediğidir. Atmosferde gazlar biriktikçe, güneş ışığının uzaya yansıma şekli bozulur, bu ısının atmosferde birikmesine ve yavaş yavaş Dünya'nın sıcaklıklarının artmasına neden olur. Güneş ışınlarının atmosferden çıkmasını engelleyen sera gazlarının sayısındaki bu artış, küresel ısınma olarak adlandırılıyor ve 21. yüzyılın başına bela olan en büyük sorunlardan biri. 

Hava Kirliliğini Nasıl Önleyebiliriz?

Hava kirliliği çözümleri, insan faaliyetleri nedeniyle atmosfere salınan zararlı gazların sayısının azaltılmasını içerir. Hava kirliliğinin doğal kaynakları yaşamın gerekli bir parçasıdır ve durdurulamazlar ancak endüstrilerin standart uygulamalarında değişiklik yaparak hava kirliliğinin dünya çapında neden olduğu zararlı etkileri tersine çevirebiliriz.