Plastik Kirliliği: Ne Kadar Zarar Veriyor?

Plastik Kirliliği Nedir?

Endüstriyel ürünlerden kaynaklanan çevre sorunları dünyanın geleceği için ciddi bir problem. Yaban hayatını, vahşi yaşamı ve denizleri tehdit eden plastik kirliliği, bu problemin boyutlarını gözler önüne seriyor. Peki, plastik kirliliği nedir diyorsanız bu sorunun cevabı, hepimizin günlük yaşamında gizli. Her birimizin günlük hayatta kullandığı ürünlerden geriye kalan atıklar, doğada uzun süre çözülmeden kalır ve toprağı, suyu zehirleyerek büyük bir kirliliğe yol açar. Bu sorun, çevre için gerçek anlamda bir tehdit oluşturur. Küresel ısınmayı tetikleyecek kadar ciddi etkiler doğuran bu soruna karşı elbette yapılabilecek bir şeyler var. Siz de günlük yaşamda kullandığınız ürünler arasından farklı alternatifleri tercih ederek bu çevre sorununu azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.  

Plastik Atık Türleri Nelerdir?

Plastik kirliliği nedenleri arasında endüstriyel üretim ve kişisel atıklar ilk sırada yer alır. Günlük yaşamda hemen hemen her alanda karşımıza çıkan plastik, düşük maliyetiyle farklı sektörlerde kendine yer bulur. Bugün karşı karşıya olduğumuz zararın temel sebebi de bu sistem içinde her yıl milyonlarca plastik ürün üretilmeye devam edilmesidir.  

Bununla birlikte plastik kirliliğinin üç ana türünden bahsetmek mümkün. Bunlar makro, mikro ve mega plastik olarak bilinir. 2-5 mm arasındaki atıklar mikro olarak adlandırılır. Bu tür; ekseriyetle denize atıldıktan sonra parçalanmış poşet, biberon, telefon kılıfı gibi atıkları kapsar. Kirliliğin büyük kısmını da bu mikro atıklar oluşturur.

Plastik Tüketiminin Türkiye ve Dünya da Boyutu Nedir?

Plastiğin kirliliğe yol açmasının en büyük sebebi doğada çözülmemesinden kaynaklanır. Daha açık ifade etmek gerekirse bu madde, toprağa veya denize atıldığında yüzlerce yıl yok olmaz. Kafanızda daha iyi canlanması için bir misinanın 600 yıl kadar denizde kalabildiğini düşünür. Basit bir misina 600 yıl boyunca denizdeki canlılara doğrudan ve dolaylı olarak zarar verir. Okyanuslardaki plastik kirliliği ise çok daha ciddi boyutlardadır ve hayal etmesi zor olsa da plastik atıklar kilometrelerce uzanan çöp adalar oluşturur. Bu çöp adalar, her geçen saniye okyanus ekosistemine zarar verir.  

Son zamanlarda yapılan araştırmalar bu çevre sorununun Türkiye için de ciddi boyutlara ulaştığını gösterir. Bir rapora göre Türkiye’den Akdeniz’e atılan plastik atıkların sayısı günde 144 tona ulaşır. Öncelikle bu miktarın Akdeniz ülkeleri arasındaki en yüksek oran olduğunu söyleyelim. Ayrıca birçok kişinin son yıllarda Marmara ve Boğazlar çevresinde görmeye başladığı müsilaj denen madde de büyük ölçüde bu tür atıklardan oluşur.  

Plastik Kirliliğinin Etkileri Nelerdir?

Sizin de tahmin ettiğiniz gibi plastik kirliliğinin zararları en fazla bitkiler ve hayvanlar üzerinde görülür. Doğada yüzlerce yıl çözülmeden kalan bu atıklar, toprak ve suyu doğrudan zehirler. Bu sebeple plastik kirliliğinin etkileri en fazla bu canlıları tehdit eder.   

Tabii denizlerdeki kirlenmenin balık popülasyonlarını da ciddi anlamda azalttığını hepimiz biliriz. Bir hayvan veya bitki türünün kaybolması bu türle ilişkili olan diğer canlı gruplarının da ölmesi veya göç etmesi anlamına gelir. Dolayısıyla denize atılan her yabancı madde bir ekolojik felakete sebep olabilir. Ancak unutmamalısınız ki plastik kirliliğinin zararları yalnızca bundan ibaret değil.

Plastikler Küresel Isınmayı Hızlandırıyor

Son yıllarda ücretli olmasıyla gündeme gelen alışveriş poşetlerinin imalatında bir tür termoplastik olan polietilen kullanılır. Bilmiyor olabilirsiniz, fakat bu maddenin doğaya atılması metan ve etan gazlarının salınımını hızlandırır. Metan, ısıyı karbondioksite göre 30 kata kadar daha fazla hapseden bir gazdır. Bunun da küresel ısınmayı arttıracağını elbette anlamışsınızdır. Her ne kadar basit görünse de doğaya atılan bu plastikler, görüldüğü gibi yalnızca toprağı ve denizi kirletmekle kalmayarak dolaylı olarak tüm dünyayı tehdit eder. 

Yakalanan Üç Balıktan Biri Plastik İçeriyor

Denize atılan plastikler ciddi anlamda sorunlara yol açıyor. Son yıllarda yapılan araştırmalar, deniz canlılarının bu plastiklerden ciddi anlamda etkilendiğini ortaya koyar. Her ne kadar acı olsa da istatistiklere göre yakalanan her üç balıktan birinin midesinde veya vücudunun başka bir yerinde plastik bulunur. Günümüzde restoranlarda servis edilen ve marketlerde satışa sunulan balıkların da büyük kısmı deniz balıkçılığından elde edilir. Dolayısıyla bu durum insan sağlığı için de ciddi bir tehdit oluşturur. 

Plastik Kirliliğini Önlemek için Neler Yapabiliriz?

Küresel ısınma, plastik kirliliği nasıl önlenir sorusunu da beraberinde getirir. Ne yazık ki bir dünya politikası hâline gelmediği sürece bu sorunlara karşı kesin bir çözüm ileri sürülemez. Ama endişelenmeyin, hepimizin gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakmak için yapabileceği bir şeyler var.  

Plastik kirliliğine çözüm önerilerinin temelinde tüketim alışkanlıklarımızı değiştirmek yatar. Özellikle son 70 yıldır üretilen ve atılan ürünler büyük bir zarara sebep olmuştur. Ancak plastik geri dönüşümü yoluyla elde edilen ürünleri tercih ederek bu materyalin tekrar kullanılmasını belli bir ölçüde azaltmak sizin elinizde. 

Plastik kirliliğini azaltmak için bu materyalden elde edilen ürünleri kullandıktan sonra geri dönüşüm kutularına atabiliriz. Geri dönüştürülen her yabancı madde doğaya verilen hasarı düşürür ve denizlerde plastik kirliliğini azaltmaya yardımcı olur. Ambalaj, alışveriş poşeti, maske gibi ürünleri çöpe atarken gruplandırmak da iyi bir alternatiftir. Bu sayede geri dönüşüm süreci kolaylaşır ve hızlanır.  

Market alışverişlerinizde plastik poşet yerine bez torba gibi alternatif ürünleri kullanmak da kirliliği azaltmak için atabileceğiniz bir adım. Böylece poşet üretiminin düşmesine katkı sağlayabilirsiniz. Aynı şekilde, tek kullanımlık ürünler kirliliğin artmasında önemli bir role sahiptir. Kullan-at ürünler yerine tekrar tekrar kullanabileceğiniz malzemeleri tercih ederek atık üretimini azaltabilirsiniz.

 Plastik kirliliği çözümleri için çevre dostu üretim yapan markaları desteklemek gerekir. Doğa ve çevre duyarlılığına sahip olan firmaların ürünlerini seçerek gezegenin korunması için bir adım atabilirsiniz. Her birey, basit alışkanlıklarla doğayı korumaya ve atık üretimini azaltmaya katkı sağlayabilir. Geri dönüştürülmüş ürünleri tercih ederek plastik üretimini, kullanımını ve bu maddeden elde edilen atıkların doğaya salınımını azaltabilirsiniz. 

Green Petition, plastik kirliliği konusunda duyarlı bir marka olarak hizmet vermektedir. Marka tarafından üretilen giyim ve tekstil ürünleri, geri dönüştürülmüş plastiklerden elde edilir. Bu ürünlerin üretim ve satışının hiçbir aşamasında boya veya başka bir kimyasal kullanılmaz. Renklendirme işlemleri aynı renklerdeki materyaller tasnif edilerek yapılır. Green Petition etiketini taşıyan ürünleri tercih ederek karbon ayak izinizi küçültebilir ve doğanın korunması adına bir adım atabilirsiniz.